Okul Çağı Sağlıklı Beslenme Önerileri

Çocukların bedensel ve zihinsel gelişiminde önemli bir yere sahip olan okul çağında beslenme konusunu Beslenme Uzmanı Vildan İzmirli Göncü, akra.media takipçileri için değerlendirdi.

Okul çağında verilecek doğru beslenme eğitimi, çocuklarda yaşam boyu sürebilecek beslenme alışkanlığının oluşmasına katkı sağlıyor. Çocukların beslenme şekli hem büyümelerini hem de akademik başarılarını doğrudan etkiliyor.

Beslenmeyle öğrenme arasında ilişki

Göncü’ye göre bu dönem, dikkat edildiği takdirde çocuklara hızlı fizyolojik, psikolojik ve sosyal gelişim, yaşam boyu devam edebilecek davranışların büyük ölçüde oluşturma ve beslenme ile ilgili olumlu davranışları edinme fırsatı sunuyor.

Yeterli ve dengeli beslenmiş bir çocuk öğrenmek için hazır hale geliyor. Sağlık ve zindelikle birlikte öğrenme yeteneği, dayanıklılığı ve kendine güvenleri de perçinleniyor.

Okul dönemi sağlıklı büyümenin sağlanması için günlük alınması gereken kalori ve besin ögelerinin o yaş grubuna uygun miktarlarda olması gerekmekte. Bu süreçte en çok karşılaşılan ve aslında hiç arzu edilmeyen bir durum ise kahvaltı öğününün atlanması.

Günün en önemli öğünü: kahvaltı

Çocukların kahvaltıya önemli derecede ihtiyacı bulunuyor. Sürekli olarak öğün atlama, çocuğun okul performansı ve başarısı üzerinde olumsuz etkiler oluşturuyor. Yapılan çalışmalar kahvaltı yapan çocukların daha başarılı oldukları, daha geç yorgunluk hissettiklerini belirtmekte. En önemlisi kahvaltı yapan çocuklarda ileri dönemde şişmanlık görülme oranı daha az.

Sağlıklı kahvaltı öğünü, matematik problemleri çözme becerisini arttırmakta, okuma ve dinleme esnasında daha iyi anlamayı sağlamakta, hafızayı geliştirmekte, derslerde konsantrasyonu sağlamakta, böylece çocukların okul başarısını arttırmakta. Düzenli kahvaltı yapan çocuk ve ergenler yaşama daha pozitif bakıyor, daha az negatif duyguya sahip oluyor. Kahvaltı ne kadar doygun yapılırsa gün boyu acıkma o kadar az görülüyor.

İştah artışı enerji gereksiniminin belirtisi olabilir

Söz konusu dönemde artan kalori ve enerji ihtiyacı doğru bir şekilde karşılanırsa çocuklardaki bağışıklık sistemlerinin gelişmesine katkı sağlıyor. Velilerin dikkat edebileceği bir nokta, çocuklarda enerji gereksinimin öncelikle iştah artışı şeklinde kendini göstermesi. Öğün aralarında ilave besin tüketme isteği kantinden yeme eğilimini arttırabilir. Ana öğünleri atlama ve öğün aralarında gelişigüzel, hızlı hazır yemek yeme alışkanlığı oluşması söz konusu olabilir. Enerji gereksinimi sağlıklı öğün ve atıştırmalıklarla karşılanan çocuklarda bu durum daha az görülebilir.

Okul çağı beslenmesinde velilerin dikkat edebileceği unsurlar, maddeler halinde şöyle:

1. Her öğünde farklı besin gruplarından tüketilmeli.

Yeterli ve dengeli beslenmeyi sağlamak ve besin çeşitliliğini artırmak için her gün beş besin grubundan yeterli miktarlarda tüketilmeli.

– Süt, peynir ve yoğurt çocukların güçlü kemiklere, dişlere ve kaslara sahip olmak için gerekli olan protein, kalsiyum ve D vitaminini sağlar.

– Et, tavuk, balık, yumurta, fasulye, fındık ve tahıl ürünleri güçlü kaslar için gerekli olan protein, demir, B vitaminleri ve bazı mineralleri sağlar.

– Ekmek ve tahıl grubu B vitamini, demir, mineral ve posa içerir. Bunlar ayrıca iyi birer kompleks karbonhidrat kaynağı olup çocukların aktiviteleri için gerekli enerjiyi sağlar.

– Sebzeler A vitamini (beta karoten), C vitamini, kompleks karbonhidratlar ve posa içerir. Ayrıca belirli miktarlarda B vitaminleri, potasyum, kalsiyum ve demir mineralleri içerir.

– Meyveler, çocukların cildi, göz ve diş eti sağlığı için gereken A (beta karoten) ve C vitaminini, potasyum ve diğer mineralleri içerir.

2.  Vücut ağırlığındaki artış dengede tutulmalı

Beslenmede farklı besin gruplarına yer verilmesi vücut ağırlığındaki artışı dengede tutarak aşırı kilo alımı engelleyebilir.

3.  Fiziksel aktiviteye yönlendirilmeli

Beslenmenin sadece vücuda gıda almaktan ibaret olmadığı artık hepimizin malumu. Çocukların yerken lezzet alabileceği sunumlarla hazırlanan sağlıklı öğün ve atıştırmalıkların yanı sıra hali hazırda hareketli oyunlardan zevk aldıkları bu dönem fiziksel aktivitelerle değerlendirilerek çocukların gelişimine ve bütünsel sağlığına katkı sağlanmalı. Çocukların televizyon veya tablet gibi cihazlarla ekran karşısında geçen zamanlarının sınırlandırılması da hareket etmelerine yardımcı olacaktır.

4.  Günün en önemli öğünü olan kahvaltı, mutlaka evde, mümkünse aileyle birlikte yapılmalı.

5.  Çocukların öğünleri okuldaki ders ve teneffüs saatlerine göre planlanmalı

6.  Beslenme çantasının içeriğine özen gösterilmeli

Pek çok okulda çocuklar evde hazırlanan beslenme çantasıyla öğünlerini geçirmekte.

* Beslenme çantasına koymak üzere hazır değil, mümkün olduğunca evde yapılmış gıdalar tercih edilmeli.

* Ana öğün için ev yemeği taşımaya uygun ekipmanlar alınarak öğünlerin kaliteli hale getirmesi sağlanabilir.

* Rafine un, yağ ve şeker içermeyen sandviçler ev yemekleriyle seçmeli olarak ana öğünde tercih edilebilir. İçeriği posa, vitamin, mineral açısından zengin besinlerle hazırlanabilir.

* Çantada yer alan besinler arasında okul saatlerine göre sabah ve öğle arasında, öğle ve akşam arasında ara öğün olarak tüketilmesi için mutlaka meyve, kuruyemiş, süt, yoğurt, ayran gibi gıdalara yer verilmeli.

* Rafine edilmemiş unlardan hazırlanan kek veya poğaça gibi gıdalar da ara öğün olarak tercih edilebilir.

7. Öğünler, çocuğun ilgisini çeken şekilsel düzenlemelerle, sevdikleri tabak, bardak, kaşık gibi unsurlarla hazırlanmalı. Gerekirse hazırlanma aşamasında fikirleri alınarak iş birliği yapılmalı.

8. Son ve önemli bir hatırlatma ise hem evde hem okulda yeterli su içmelerini sağlamak için yanlarına zararlı plastik içermeyen uygun ekipmanlarla su koyulması.